دکتر علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به رخدادهای فوج لرزه‌ای در هرات افغانستان، گفت: این در حالی است که شهر مشهد در ۲۵۰ کیلومتری هرات قرار دارد، این زلزله احساس شد و این زمینلرزه‌ها یکی از رخدادهای منحصر به فرد زلزله در دنیا هستند.
وی ادامه داد: این فوج‌لرزه‌ها از این لحاظ منحصر به فرد است که در این رخداد ظرف مدت زمان یک هفته حدود ۵ زلزله با بزرگای بیشتر از ۶ در وسعتی به طول حدود ۸۰ کیلومتر و به پهنای ۲۰ کیلومتر رخ داده است.
بیت اللهی در پاسخ به این سؤال که با توجه به ادامه‌دار بودن فوج لرزه‌ها در زلزله ازگله، آیا چنین وضعیتی در آن منطقه حاکم نبوده است، توضیح داد: هرگز در ازگله به این صورت که زلزله متناوب ۷ روزه با بزرگای ۵ تا ۶ رخ دهد، نداشتیم.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تعداد پسلرزههای ثبت شده زلزله ازگله استان کرمانشاه را ۲ هزار زمینلرزه عنوان کرد و یادآور شد: بزرگای زلزله ازگله ۷.۳ بوده است، ولی به این صورت که در مدت یک هفته زلزله‌های بزرگ را تجربه کند، هرگز در آنجا حاکم نبوده است.
وی تاکید کرد: در رومرکز زلزله هرات در مدت یک هفته ۵ زمینلرزه بالای ۶، حدود ۶ زلزله بالای ۵.۵ به ثبت رسید، ضمن آنکه هر کدام از این زمینلزه‌ها در ایران نیز آثار تخریبی داشته است.
بیت‌اللهی با بیان اینکه در کنار این زمینلرزه‌های بزرگ، زلزله‌هایی با بزرگای ۴.۵ و ۵ رخ داده است، گفت: در کنار این شرایط کیفیت ساخت و ساز نیز به شدت نازل است، ولی سمت و سوی گسترش پسلرزههای هرات به سمت ایران نیست و بررسی توزیع پسلرزه‌ها نشان می‌دهد که مجاورت این زلزله‌ها به سمت ایران را نشان نمی‌دهند.
حس ارتعاشات زلزله به معنای تحریک گسل‌ها نیست
وی با تاکید بر اینکه ارتعاشات چنین زلزله‌هایی را مردم ساکن در شهرهای تربت حیدریه، کاشمر، بردسکن وتاییاد و نیز شهر مشهد به وضوح حس کرده‌اند، یادآور شد: امتداد گسل هریرود غربی یا هرات کشور افغانستان، به گسل درونه در خاک ایران می‌رسد و این سگمنت گسلی به طول ۳۰ کیلومتر در افغانستان فعال و جابه جا شده و میزان این جابه‌جایی به حدود ۷۰ سانتیمتر می‌رسد.
وی اضافه شد: این شکستگی موجب ارتعاش و تکان خوردن لایه‌های زمین می‌شود و این حس ارتعاش با تکان‌های ارتعاشی در پیرامون زلزله‌ها قابل ملاحظه است.
وی نمونه حس این ارتعاش را زلزله ملارد استان تهران دانست و گفت: حتی زلزله کرمانشاه نیز در تهران احساس شد. این نوع احساس زلزله ربطی به فعال شدن گسل‌ها ندارد، از این رو احساس ارتعاشات زلزله‌های هرات در مشهد ربطی به فعال شدن گسل‌های مشهد ندارد و تنها موج لرزه‌ای پخش شده است.
زلزله خوزستان
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به جزئیات زلزله ۵.۳ استان خوزستان اشاره کرد و گفت: این زمینلرزه با بزرگای ۵.۳ روز گذشته یکشنبه در جنوب شرقی در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از اهواز رخ داده است.
وی رومرکز این زمینلرزه را در مجاورت رامشیر، رامهرمز و شهر مشراگه دانست و افزود: رومرکز این زلزله در مجاورت سگمنت گسلی «آغاجاری» از سامانه گسلی «پیش ژرفای زاگرس» واقع می‌شود که تخمین زده می‌شود جنبایی این قطعه گسلی موجب رخداد زلزله ۵.۳ مشراگه خوزستان شده باشد.
این محقق حوزه مخاطرات با بیان اینکه امتداد این قطعه گسلی از شهر اهواز نیز عبور می‌کند، یادآور شد: طبق آمارهای موجود در اطراف رومرکز زلزله مشراگه نزدیک به تعداد ۱۵۸۹ زلزله با بزرگی ۲.۵ و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال ۲۰۰۶ میلادی تا زمان وقوع زلزله ۵.۳ مشراگه استان خوزستان (مدت ۱۷ ساله) ثبت شده است. از این تعداد ۵ زمینلرزه با بزرگی ۵ و بالاتر و ۸۱ زلزله با بزرگی ۴ تا ۵ و بقیه زمینلرزه‌ها کوچکتر از بزرگی ۴ در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند.
وی تاکید کرد: این آمارها نشان می‌دهد که منطقه لرزه‌خیز است و نیاز است که در زمینه کیفیت ساخت و ساز جز اصول مسلم قلمداد شود، به ویژه در مناطق روستایی خوزستان.
بیت اللهی اظهار کرد: آبادی‌های زیادی تا شعاع نیم درجه (حدود ۵۵ کیلومتری) اطراف رومرکز زلزله قرار گرفته‌اند که نزدیکترین آبادی‌ها شامل «رومیس»، «مراد آباد»، «علوان مسلم» می شود و انتظار می‌رود خسارات جزئی مشاهده شود؛ چرا که در بازدیدهایی که از این مناطق داشتیم، مشاهده شد که در تعدادی از این روستاها کیفیت ساخت و ساز رضایت‌بخش نیست.
منبع: ایسنا
