حسن خدمتگزار استاد دانشگاه و کارشناس در حوزه مسائل و آسیب شناسی اجتماعی گفت: هوش مصنوعی میتواند به آن میزان که فرصت باشد به عنوان تهدید نیز عمل کند. مهم این است که نسل آینده ما چگونه برای تعامل و تقابل و بهرهمندی از آن تربیت شده باشد.
حسن خدمتگزار درباره پیامدهای هوش مصنوعی اظهار داشت: در جاهایی که نیاز به الگوریتم و منطق اندیشه بر مبنای دیتاها وجود دارد، قدرت ما در پردازش اطلاعات و الگوریتم فکری قویتر از هر انسانی در طول تاریخ خواهد بود؛ بنابراین این، نمونه ای از مسوولیت هوش مصنوعی خواهد بود که جای خلبان یا یک مدیرعامل بر مبنای متغیر و دیتاهایی که در اختیار دارد، بیاندیشد و سریع و راحتتر تصمیم بگیرد و یا در مورد یک بیماری شاید سریعتر بتواند دیتاها را پردازش و عوامل و عوارض بیماری را شناسایی کند. در اینجا، به عنوان یک ابزار، هوش مصنوعی انسان کمک خواهد کرد.
وی با اشاره به تاثیرات اتوماسیون و انقلاب صنعتی در بیکار شدن نیروهای انسانی افزود: همین اتفاق در هوش مصنوعی هم قطعا اتفاق خواهد افتاد. اما غیر از این ممکن است مورد سواستفاده هم قرار بگیرد. این بخشی است که مثل هر ابزار دیگری، هوش مصنوعی با دادههایی که پردازش میکند، قدرت و قابلیت این را خواهد داشت که در دست یک انسان شرور و ویرانگر، بیشترین خسارت ممکن را بتواند بزند.
وی گفت: با دخالت در بازار، هوش مصنوعی رقیب سنگینی برای افرادی که در بازار تحلیل دادهها را بر عهده دارند خواهد بود. هوش مصنوعی روزی جایگزین کسانی خواهد شد که یک روزی قصد به هم ریختن بازار را داشتند. همچنین می تواند ابزاری برای تحلیل دیتاهای عملیاتهای تروریستی باشد.
این استاد دانشگاه گفت: هوش مصنوعی از عملیاتهای سایبری هم در صورتی که با اهداف ویرانگرانه برنامهریزی شده باشند میتواند به مراتب خطرناکتر عمل کند.
مشاور اسبق مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: در سطوح خرد و کلان هوش مصنوعی میتواند مخرب و یا مفید باشد و در اختیار هر کسی قرار بگیرد. چون هوش مصنوعی دیتا را بر اساس خواست انسانی تحلیل کرده و جوابگوست.
خدمتگزار گفت: هوش مصنوعی خواسته یا ناخواسته دست هر کسی میتواند بیفتد. با چنین وضعیتی مواجهیم. همواره قدرتهای بزرگ به ابزارهای بزرگ ویرانگر مسلحند. ساختارهای قدرت در سطح جهانی عمدتا در دست صاحبان قدرت است. همانطور که در کنار این، منابع اقتصادی بزرگ برای کارهای بزرگ و منابع نظامی و رسانه نیز در اختیار اینها قرار دارد، همچون ماهوارهها، دیتالایف و هوش مصنوعی هم در اختیار این قدرتها خواهد بود.
وی افزود: این قدرت میتواند در اختیار هر انسانی که مسیر خیر و یا شر است، قرار گیرد. اما از آنجایی که تا به امروز، تجربه نشان داده صاحبان قدرت از این ابزارها عمدتا به ضرر انسانها استفاده میکنند، بنابراین محتمل است که این قدرتمندان برای سلطه بیشتر بر دیگران تمایل داشته باشند که هوش مصنوعی را نیز در اختیار بگیرند.
استاد دانشگاه اظهار داشت: محاسبات هوش مصنوعی در حوزه اپیدمی ها و الگوریتم توزیع و انتشار بیماریها نیز اهمیت دارد. اپیدمیها و پاندمیها، در تنظیم و کنترل بیماریها، هوش مصنوعی واقف خواهد بود.
وی افزود: در سطوح خرد نیز، هوش مصنوعی بالطبع تبعات و پیامدهای منفی و مثبت خواهد داشت؛ مهم این است که ما فرزندان خود را برای چه شرایطی و چه جهتگیریهایی آماده زندگی در جهان آینده میکنیم. هوش مصنوعی هنوز در حوزه اخلاق قادر به تصمیمگیری نیست.
وی گفت: هوش مصنوعی هرگز وارد چنین ورطهای نخواهد شد و توانایی آن را ندارد و هنوز نمیتواند پیشبینیهای اخلاقی و ارزشهای اخلاقی کند. این کار دشواری برای هوش مصنوعی خواهد بود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ممکن است هوش مصنوعی از خودتخریبی جلوگیری کند اما راجع به دیگران چگونه میتواند قضاوت کند؟
کارشناس آسیبهای اجتماعی افزود: این که ما چه کسی را تربیت خواهیم کرد مهمترین سوال در مقابل هر تغییر اجتماعی و تغییر ابزاری مهم است؛ در مورد استفاده از هر وسیلهای حتی یک پاره آجر. ما نمیتوانیم گوشی را از دست کودک بگیریم. به هر میزان که فکر کنیم کنترلهای بیرونی را افزایش دهیم میتوانیم نظارت بهتری بر رفتار انسانها داشته باشیم به خطا میرویم که این هم در مورد کودکان و هم بزرگسالان صادق است.
وی گفت: هر حجمی از کنترلهای بیرونی افزایش پیدا کند، چه از طریق قانون و چه از حیث ابزار، کنترلهای درونی در افراد ضعیف میشوند و این فاجعهبارترین بخش زندگی ماست.
خدمتگزار افزود: ما با اضافه کردن قوانین مدنی فکر میکنیم مناسبات بین افراد از حیث شهروندی را بهبود میبخشیم اما هرچقدر این قوانین زیاد میشود تعداد اختلافات تشدید می شوند، حتی با افزایش حجم قوانین مدنی خانواده فروپاشی خانواده ها و طلاقها هم زیادتر میشود چون کنترلها درونی کاهش می یابد.
دبیر اسبق ستاد مبارزه با جنگ نرم در استان خوزستان گفت: در مورد هوش مصنوعی نیز ابزار کنترلکنندههای بیرونی قادر به این نخواهند بود که انسانها از آن سواستفاده نکنند. آنچه که اهمیت دارد نوع نگاه ما به تربیت انسانهاست. برای جهان بهتر و زندگی متعالی و صلح تقویت هوش اخلاقی و هوش اجتماعی بشر مقدم بر هوش مصنوعی باقی خواهد ماند.
حسن خدمتگزار استاد دانشگاه در حوزه آسیبهای اجتماعی