نیازهای بی پایان انسان و میل او به پیشرفت و توسعه باعث شده تا در طول سالیان متمادی به جان زمین بیفتد و تمام عناصر آن را خودخواهانه از بین ببرد و یا مورد استثمار قرار دهد. روز به روز بر مشکلات ناشی از دخالت عامل انسانی در طبیعت افزوده می شود و خسارت های جبران ناپذیری را به بار می آورد.
در تقویم، ۱۷ ژوئن با عنوان روز جهانی بیابان زدایی شناخته می‌شود و کشورهای مختلف سعی می‌کنند برنامه‌هایی را در این زمینه به اجرا درآورند. بیابان‌زایی دردی است که در طول سالیان اخیر به جان زمین افتاده و در حال بلعیدن همه زیبایی‌های آن است.
افزایش سطح بیابانی در دنیا موجب شده تا نهادهای بین‌المللی برای مقابله با این معضل جهانی، دست در دست هم دهند تا راهکارهای علمی و اصولی ارایه کنند و با فعالیتی به نام بیابان‌زدایی به مقابله با این درد برخیزند.
بیابان زایی چیست و چگونه اتفاق می افتد؟بر اساس تعریف کنوانسیون جهانی بیابان‌زایی، این پدیده به تخریب سرزمین در مناطق خشک و نیمه‌خشک و خشک نیمه مرطوب گفته می‌شود که ممکن است در اثر عوامل انسانی و عوامل طبیعی رخ دهد.
بیابان‌زایی نوعی از تخریب زمین است که در آن منطقه‌ای با زمین‌های تقریبا خشک، به صورت کاملا مشهود و ملموس خشک و لم‌یزرع می‌شود و معمولا آب، پوشش گیاهی و حیات‌وحش خود را نیز از دست می‌دهد.
تعدادی از عوامل موثر در این زمینه عبارتند از: تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی، بوته کَنی، چرای مفرط و خارج از فصل دام در مراتع، تبدیل مراتع به دیم‌زار، برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی، معدن کاوی و بهره برداری از معادن، جاده سازی و توسعه شهرها و روستاها.عمق این فاجعه تا چه حد است؟
امروزه پیشرفت بیابان‌ها در سراسر جهان به حدی رسیده که مساله بیابان‌زایی به یکی از مسائل قابل توجه بوم‌شناسی و زیست‌محیطی تبدیل شده است و روز به روز نگرانی‌ها درباره آن افزایش پیدا می‌کند.
شاید فکر کنید که بیابان‌زایی تنها منجر به خشک شدن قسمتی از زمین می‌شود و نقشی در سرنوشت و روزگار آدمیان ندارد؛ اما به جز پیامدهایی چون از بین رفتن پوشش گیاهی، گرد و خاک زیاد در یک منطقه، کم شدن بارندگی، فرسایش خاک، عدم حاصلخیزی زمین، افت آب‌های زیرزمینی و از بین رفتن حیات‌وحش، باید منتظر معضلاتی همچون بیکاری، گرسنگی، فقر و مهاجرت ناشی از بیابان‌زایی نیز باشیم که همه در اثر این پدیده رخ می‌دهند.
برنامه های ایران در این روزدر هر سال، به مناسبت این روز، سمینارها و کنفرانس‌هایی در سراسر کشور برگزار می‌شود و در آن کارشناسان به ارائه راه‌حل‌هایی در زمینه بیابان زدایی و کاهش سرعت بیابان‌زایی در کشور می‌پردازند. در برخی مناطق کاشت درخت و گیاهان بیابان زدا، اجرای برنامه‌های آموزشی و … نیز صورت می‌گیرد.
سخن آخرزمین جایی است که همه ما در آن متولد شده و رشد یافته‌ایم. کوچکترین آسیب به این زیستگاه زندگی ما را در همه جهات تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند حتی به مرگ موجودات منجر شود. ما همه در برابر این کره خاکی مسئولیم و باید با جان و دل از آن مراقبت کنیم.
بیابان‌زایی تنها یکی از بلاهایی است که ما بر سر زیستگاه‌مان می‌آوریم که می‌تواند منجر به اتفاقات بسیار تلخی شود. روز بیابان‌زدایی بهانه‌ای است تا با یکی از مشکلات زمین مبارزه کنیم.
